LUN portalının verilerine göre, 2022 yılında birincil konut piyasasındaki yatırım işlemleri bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 10 kat azaldı. Buna bağlı olarak fiyatlar da düştü. Ancak şu anda talep dengeleniyor ve bununla birlikte metrekare fiyatları da toparlanıyor.
Analistler, tam ölçekli işgalden önce Ukrayna’da 1.700 konut kompleksinde satışların açık olduğunu belirtiyor. 2023 itibarıyla bu projelerin %80’inde metrekare satışları yeniden canlandı. En fazla durmuş projeler cephe hattına yakın bölgelerde bulunuyor. Buna karşılık ülkenin merkezi ve batısı aktif olarak gelişiyor; alıcılar ve yatırımcılar için çok sayıda seçenek mevcut.
Bu durum, RIEL Gayrimenkul Şirketi ile Bosphorus Development’in ortak projesi Maxima Residence üzerinden de inceleniyor.
Talebin toparlanması ve fiyatlara etkisi
LUN analistlerine göre birincil konutlara olan talep ortalama %50 seviyesinde toparlandı. Odesa ve Kiev’de bu oran %40 iken, Lviv’de %70’e ulaştı. İvano-Frankivsk’te ise talep tamamen savaş öncesi döneme döndü.
Aynı zamanda popüler konut sınıflarında metrekare fiyatı artıyor. Örneğin Kiev’de “Comfort” sınıfı konutların metrekare fiyatı Eylül 2022’de 33.900 UAH iken, 2023’te 38.000 UAH’a çıktı. “Business” sınıfındaki düşüş ise daha belirgin oldu. Lviv’de ise tüm sınıflarda fiyatlar kademeli olarak yükseliyor ve uzmanlar kısa vadede fiyatlarda düşüş beklemiyor.
Uzmanlara göre, zaferden sonra konuta yönelik yatırımlar daha da hızlanacak. Üstelik bunun için kaynak da mevcut: Ukraine Economic Outlook verilerine göre Ukraynalıların elinde 60 milyar dolardan fazla nakit bulunuyor. Ayrıca zaferden sonra bankacılık sistemi aracılığıyla 25 milyar dolar, banka dışında ise en az 60 milyar dolarlık yatırım potansiyeli var. Bu da gelecek için olumlu bir tablo ortaya koyuyor.
Ukrayna’da yabancı geliştiriciler
Pazarın istikrara kavuştuğunu gösteren bir diğer unsur da yabancı şirketlerin varlığı. Tam kapsamlı işgalden birkaç ay önce, Türk geliştirici Bosphorus Development, Ukrayna’daki ilk projesini başlattı. Şirket, projeyi RIEL ile birlikte hayata geçirme kararı aldı.
Savaş planları bir miktar değiştirse de çalışmaları durdurmadı. Satışlar Haziran 2023’te başladı ve şu anda yatırımcılar için birinci ve ikinci bölümlerde yaklaşık 120 daire satışta bulunuyor.
Bosphorus Development Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Vahit Saçaklıoğlu şunları söyledi:
“Satışların olması gayet doğal. Çünkü öncelikle şehir konforu ve altyapısına değer verenler için çok iyi bir lokasyonda yer alıyor. İkinci olarak biz uluslararası bir şirketiz ve uluslararası standartlara göre inşa ediyoruz. Maxima Residence, yüksek kalitede olacak ve gelecekteki sakinlerimiz bunu çok takdir edecek.”
Saçaklıoğlu’na göre, Maxima Residence’de daire alanların başında şehir merkezinde konforlu yaşamı tercih edenler geliyor. Bunun yanında, pek çok yatırımcı da “şimdi yatırım yapma zamanı” anlayışıyla hareket ediyor. “Pazara ilk giren en büyük faydayı elde eder. Büyük yatırım kararları, hem savaşta hem de savaş sonrası dönemde risklerin ve güvenlik garantilerinin dikkatle değerlendirilmesini gerektirir. Potansiyel yatırımcı her detayı inceler. Bizim ve ortağımızın güçlü bir itibarı var, şantiyede inşaat yoğun şekilde sürüyor; bu da en talepkâr yatırımcıların bile beklentilerini karşılıyor.”
