– Bize Bosphorus Development şirketinden bahseder misiniz?
Şirketimiz, Türkiye’nin en büyük yatırım ve geliştirme şirketlerinden biridir. Ailem iş hayatına 1930’larda başladı. Ben üçüncü kuşak temsilcisiyim. Aile şirketimiz perakende ticaretle başladı, ardından şarküteri zincirleri, restoranlar, fırınlar açıldı; mobilya ve tekstil üretimi, gaz tedariki ve petrol ürünleri ticareti gibi farklı iş alanlarına girildi.
İlk geliştirme projemiz 1970 yılında hayata geçirildi. 51 yılda 5 milyon metrekareden fazla gayrimenkul inşa edildi, 100’ün üzerinde proje tamamlandı. Bizim için simge niteliğindeki projelerden biri, toplam 23.000 m² alanıyla dünyanın en büyük tematik akvaryumlarından biri olan İstanbul Akvaryumu; diğeri ise 220 m yüksekliği ve 246 bin m² büyüklüğüyle Türkiye’nin en büyük iş merkezi olan İstanbul Tower 205. Ayrıca birkaç alışveriş merkezi, Crowne Plaza Istanbul oteli ve yaklaşık 100 iş ve premium sınıf konut projesi inşa ettik. Bugün İstanbul’da tasarım ve uygulama aşamasında altı projemiz var.
Kendi mimarlık grubumuz bulunuyor, ancak dünyanın önde gelen mimarlarıyla da çalışıyoruz. Örneğin İstanbul Tower 205 için birçok ünlü mimarlık ofisinin tekliflerini değerlendirdik ve sonunda Burj Khalifa (BAE), One World Trade Center (New York) ve Tianjin CTF (Çin) projelerinin de yazarı olan Skidmore, Owings & Merrill (SOM) ile çalıştık.
– Geliştirme yönünde genişleme için neden Ukrayna’yı seçtiniz?
Yaklaşık 20 yıldır Ukrayna’da yaşıyorum. Burada evlendim, iki çocuğumu burada büyüttüm, eğitimimi Kiev Taras Şevçenko Ulusal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde aldım. Ukrayna benim için ikinci vatanım. Bu yıllar boyunca farklı alanlarda iş yaptım, ama artık odak noktamı geliştirme projelerine verdim.
Tarihsel olarak Ukrayna ile Türkiye arasında çok iyi ilişkiler var. Türk şirketleri Ukrayna’da önemli altyapı projelerinde aktif rol alıyor. Ancak Bosphorus Development, başkentte bu ölçekte proje gerçekleştirecek ilk Türk geliştirme şirketi olacak. Şu anda Kiev’in merkezinde dört arsamız var, üç yeni arsanın alımı için de görüşmeler sürüyor. İnşaata başlamadan önce konumları açıklamıyoruz, ancak hepsinin başkentin merkezinde olduğunu söyleyebilirim.
– Bir arsanın sizi cezbetmesi için hangi özelliklere sahip olması gerekir?
Başarılı bir projenin uygulanması birçok faktöre bağlıdır: konum, altyapı, ulaşım bağlantıları, sosyal kurumların varlığı vb. Arsanın en az 1 hektar büyüklüğünde olması gerekir; ancak lokasyon çok cazipse daha küçük de olabilir.
Bir diğer kritik şart, arsanın hukuki açıdan sorunsuz olmasıdır. Standartlarımıza uygunluğu belirlemek için mutlaka Baker McKenzie, Ernst & Young, DLA Piper gibi uluslararası şirketlerin yardımıyla kapsamlı due diligence süreci yürütüyoruz.
Ne yazık ki başkentte tamamen “beyaz”, yani hiçbir potansiyel ihtilafı olmayan alan yok. Bu da büyük ölçüde Ukrayna’da uluslararası geliştiricilerin neden az olduğunun açıklaması.
– Hangi inşaat sektörüne yatırım yapmayı seçtiniz? Hangi projeleri hayata geçirmeyi planlıyorsunuz?
Her ölçekte ve türde projeyi hayata geçirme deneyimine sahibiz: konut, otel, ticaret, ticari gayrimenkul, altyapı tesisleri vb. Tesislerimizin inşasında yalnızca yüksek kaliteli ve çevre dostu malzemeler kullanıyoruz. Türkiye’de kendi yapı ve kaplama malzemeleri üretimimiz var. Örneğin ahşapla ilgili tüm elemanlar ve yapılar kendi üretimimizdir.
Ukrayna’da şu anda üretici ve tedarikçileri inceliyoruz. Hangi malzemeleri yerelden, hangilerini ithal edeceğimizi analiz ediyoruz. Örneğin, Ukrayna dekoratif granitinin kalitesi ve özelliklerinden tamamen memnunuz. Seramik granit için Türk, İtalyan ve İspanyol üreticiler arasında seçim yapıyoruz. Pencereler ve cepheler için ise Ukrayna’da faaliyet gösteren Türk ve Alman temsilciliklerinin tekliflerini değerlendiriyoruz. Eğer üretim sürecini tamamen kontrol edebilir ve ürünler tüm gereksinimlerimizi karşılarsa, Ukraynalı üreticileri de tercih edebiliriz.
İlk projemiz Kiev’de, ticari ve sosyal tesisleri de içeren çok işlevli bir konut kompleksi olacak. Bu proje, business-class konut standartlarında, ilginç ve özgün mimari çözümlerle, kaliteli malzemeler kullanılarak, çevreyle uyumlu ve sakinleri için düşünülmüş altyapısıyla öne çıkacak. Proje, Türk ve Ukraynalı mimarların iş birliğiyle geliştirildi.
– Projelerinizi ne zaman sunacak ve inşaata başlayacaksınız?
İlk projemizin inşaatı 2022’nin ilk çeyreğinde başlayacak. O zaman projeyi daha ayrıntılı şekilde tanıtacağız…
